اختلاج / تیک عصبی
اختلاج / تیک عصبی
1- تعریف : در لغت به معنی جستن و پریدن اعضاء و در اصطلاح حرکت عضلانی غیر ارادی حادث در موضعی از بدن است .
2- مکان های اختلاج : - پلک- قلب{ حرکت ناخوشایند دل است به سب فرط امتلاء}- معده{حرکت شبیه به خفقان است که در معده حادث می گردد ولیکن از قبیل اختلاجی که در اعضای عضلانی به هم می رسند نیست}- طحال- اعضای آلیه{ هر عضوی که منبسط و منقبض شود}- عضلات کبد
4- مکان های عدم تاثیر از اختلاج: الف – اعضای نرم : مانند مغز به علت عدم استقرار ماده ریحی در آن. ب – اعضای سفت : مانند استخوان به علت عدم نفوذ ماده ریحی در آن.
5- علت ایجاد اختلاج به طور کلی: ریح غلیظ بخاری سریع التحلیل [ زود گذر و تحلیل پذیر ]
* در مزاج ها و بدن های سرد و اوقات سرد و اسباب سردمانند آب سرد نوشیدن ، در آب سرد غسل کردن و... بیشتر می افتد.
*نتیجه: حرکت روح = تحلیل ماده = تولد باد غلیظ القوام ( که در اعضاء مانده و کثیف شده باشد است که از استحاله رطوبت غلیظ حاصل شود سپس به سبب غلظت و به سبب مانع بودن گوشت بالای آن - خصوصا اگر سردی مکثف بر آن مستولی باشد- نتواند خارج شود . لذا قوت دافعه در دفع وی می کوشد و بین آن دو مدافعه صورت می پذیرد و به واسطه اضطراب، عضو مختلج می شود تا به سبب حرارت حادثه حرکت، باد غلیظ، تلطیف و تحلیل پذیرد.
علل دیگر اختلاج :
* اعراض نفسانیه ( خشم، شادی،غم، خوف و …).
* احتباس حیض وعدم خروج خون.
5- اسباب چهارگانه اختلاج به صورت اجمالی:
- سبب مادی: ماده غلیظ بخاری ریحی سریع التحلیل سرد و تر و گاها گرم و تر و نادرا خشک
- سبب صوری : حرکت خاص عضو
- سبب فاعلی: برودت در اکثر مواقع و گاهی
- سبب غایی : انذار
5- خصوصیات اختلاج : سریع ، متواتر ، سکون به سرعت و در صورت قوی بودن سبب دوباره مختلج گردد و یا سکون ننماید و سپس به مدت طولانی سکون کند – حرکت اختلاج به جهت خاصی نیست و به هر جهت متحرک می گردد مایل به فوق -
6- علائم منذره: ( البته اگر با سایرعلامات دیگر منضم گردد )
- اختلاج دائم : مقدمه لقوه – فالج ( مخصوصا اگر ران ها و دست ها یا زیر گوش و کناره زیرین آن باشد )
- همه تن : مقدمه سکته و یا تمدد و تشنج و کزاز
- در عضله های شکم : مقدمه مالیخولیا / صرع
- زیر پهلوها و شراسیف : مقدمه آماس ( ورم ) حجاب سینه و نواحی سینه
- اختلاج در روی و چشم : منذر به لقوه
- اختلاج لب زیرین : مقدمه قی
* اختلاج لب در ابتدای لقوه و صرع نیز لازمه آن است
- اختلاج یک چشم و یک نیمه روی: لقوه و کسلانی و خدر
تشخیص افتراقی بین علت مادی سرد و گرم : ?
کوتاهی زمان / سرعت حرکت: ماده گرم E
بلندی زمان / کندی حرکت: ماده سرد E
تسکین و کم شدن با حرارت = ماده سرد E
علامت ایجاد اختلاج: قاروره مائی / غلیظ عدیم الحراره و نبض بطی متفاوتE
علامت صحت : حدت قاروره – سرعت نبض E
سیر درمان کلی دارویی و غیر دارویی:
1- کمادات گرم ↔ مالیدن با پارچه خشن
2- استعمال روغن های محلل از ضعیف به قوی ( مثل روغن گردو ، بابونه ، گل شب بو ، زنبق ، قسط ، فرفیون )
3- مسهلات ↔ ایارج روفس
4- تمریخ عضو با ادویه گرم
- جندبیدستر + زنبقÃ
5- گلنگبین عسلی + رازیانه هر روز صبح
6- تریاق اربعه + شربت بادرنجبویه
7- دمکرده رازیانه
8- سكنجبین اسقیلی + اسفند + اسطوخدوس + ...: شامل از بین بردن خلط مسبب پرهیزات کلی:xآشامیدن آب سرد و خوردن برف و یخ و ...
آشامیدن شراب
خوردن غذاهای بادزا و سرد مزاج
خوابیدن در حال پری شکم
نوشیدن آب سرد و نوشیدنی ها به افراط
تخمه ( پرخوری )
خوردن در حال سیری
آشامیدن آب در شب
رساندن هوای سرد به بدن توصیه : þ
غذاهای نخود آب – شوربای گنجشک – ادویه جات آویشن + دارچین + زیره + بادیان + ...
ضماد و کمپرس آب دریای گرم کرده ( آب نمک گرم کرده )
کماد نمک گرم کرده
هر روز صبح گلنگبین عسلی + رازیانه
دمکرده رازیانه
منبع:www.tebabat.mihanblog.com